بررسی روند تغییرات زوایه مرکزی و شعاع مرکزی در مئاندرهای رودخانه گاماسیاب با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

اکثر سازه­های آبی مانند سدها، پل­ها و ایستگاه­های  پمپاژ در کنار رودخانه­ها ساخته شده و تحت تاثیر تغییرات موفولوژیکی رودخانه قرار می­گیرند. استفاده از تصاویر ماهواره­ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی می­تواند در افزایش دقت بررسی این تغییرات موثر باشد. در این پژوهش، مورفولوژی قسمتی از رودخانه گاماسیاب در استان همدان به طول 50 کیلومتر در شهرستان نهاوند بررسی‌شده است. بدین منظور تصاویر سنجده TM و ETM ماهواره­ی لندست در سه دوره زمانی 2000.1990 و 2013 مسیر رودخانه، در محیط نرم‌افزار ARCGIS رقومی شد. سپس در محیط نرم‌افزار AUTO CAD، برخی پارامترهای هندسی رودخانه مانند زاویه مرکزی، شعاع دایره مماس بر قوس‌ها، طول رودخانه و تعداد قوسها برای بررسی تغییرات با روش برازش دایره‌های مماس بر قوس رودخانه اندازه­گیری گردید. سپس با نرم‌افزار SPSS تجزیه ‌و تحلیل آماری بر روی مقادیر پارامترهای هندسی صورت گرفت. بررسی مقادیر پارامترهای هندسی به‌دست‌آمده گویای آن است که با افزایش تعداد مئاندر از 15 عدد در سال 1990 به 40 عدد در سال 2013 تغییرات مورفولوژی قابل‌توجه­ی در این بازه از مسیر رودخانه دیده شده و طول رودخانه از حدود 51 کیلومتر به حدود 60 کیلومتر افزایش یافته است. همچنین با توجه به روند افزایشی شعاع پیچان‌رودها از سال 1990 نسبت به سال 2013 ( از 7/203 به 1/593 متر) و افزایش زاویه مرکزی از سال 1990 تا سال 2013 از حدود 58 درجه به 5/62 درجه، شکل رودخانه به صورت خم­دار توسعه یافته تبدیل شده است.